ارتباط مستقیم تاب‌آوری با ارزش‌های معنوی و اخلاقی در سایه رسانه‌ها
رسانه‌ها در دنیای امروز بستری برای بازآفرینی فرهنگ و شکل‌دهی به هویت اخلاقی و معنوی جوامع هستند.
وقتی درباره تاب‌آوری سخن می‌گوییم، منظور توانایی افراد و جوامع برای بازگشت به وضعیت پایدار پس از بحران‌ها، چالش‌ها و فشارهای زندگی است.
این تاب‌آوری در صورتی پایدار و عمیق خواهد بود که بر ارزش‌های اخلاقی و معنوی بنا شود.
رسانه‌ها با قدرت گسترده‌ای که در انتقال پیام دارند، می‌توانند معنویت، اخلاق و امید را به مخاطبان القا کنند و ظرفیت‌های تاب‌آورانه جامعه را تقویت نمایند.
در واقع، رسانه نه فقط وسیله‌ای برای اطلاع‌رسانی بلکه عاملی کلیدی در نهادینه کردن ارزش‌های اخلاقی و ارتقای تاب‌آوری در برابر ناملایمات اجتماعی و فردی محسوب می‌شود.
اینجاست که ارتباط مستقیم تاب‌آوری با ارزش‌های معنوی و اخلاقی، به‌ویژه در سایه رسانه‌ها، به‌خوبی قابل مشاهده است.
یکی از مهم‌ترین عواملی که تاب‌آوری فردی و اجتماعی را تقویت می‌کند، پایبندی به ارزش‌های معنوی است. معنویت، انسان را به سرچشمه‌ای عمیق از آرامش و امید متصل می‌کند و این اتصال در برابر مشکلات زندگی، نقش یک پناهگاه روانی ایفا می‌نماید.
رسانه‌ها با تولید برنامه‌ها، فیلم‌ها، مستندها و حتی محتوای دیجیتال کوتاه می‌توانند مفاهیم معنوی را در جامعه بسط دهند.
هنگامی که یک رسانه بر مبنای ارزش‌های معنوی محتوا تولید می‌کند، به مخاطب خود یادآوری می‌کند که در دل سختی‌ها معنایی ژرف نهفته است و می‌توان از دل بحران‌ها نیز فرصتی برای رشد و تعالی به‌دست آورد.
این همان جایی است که تاب‌آوری با معنویت گره می‌خورد و رسانه‌ها نقش واسطه‌ای نیرومند برای انتقال آن ایفا می‌کنند.
بدون این ارزش‌های معنوی، تاب‌آوری سطحی و موقت خواهد بود، اما با آن، به نیرویی پایدار و ریشه‌دار در وجود انسان و جامعه تبدیل می‌شود.
رسانه‌ها اگر بدون تعهد اخلاقی فعالیت کنند، می‌توانند زمینه‌ساز اضطراب، بی‌اعتمادی و کاهش سرمایه اجتماعی شوند.
اما وقتی اصول اخلاقی همچون صداقت، عدالت، احترام به کرامت انسانی و همدلی در تولید محتوا رعایت گردد، رسانه به یکی از مهم‌ترین منابع تقویت تاب‌آوری اجتماعی تبدیل می‌شود.
رسانه‌های اخلاق‌محور علاوه بر انتشار اخبار و اطلاعات درست در بحران نیز نقش آرام‌بخش دارند.
آن‌ها با پرهیز از سیاه‌نمایی و ایجاد هراس، شرایط را واقع‌بینانه تبیین کرده و راهکارهای عملی برای عبور از بحران ارائه می‌دهند.
چنین رسانه‌هایی به مردم می‌آموزند که چگونه در برابر مشکلات زندگی ایستادگی کنند و در عین حال پیوندهای اجتماعی خود را مستحکم‌تر سازند.
به بیان دیگر، ارزش‌های اخلاقی رسانه‌ای، بستری مطمئن برای تقویت تاب‌آوری اجتماعی و فردی فراهم می‌سازد.
تاب‌آوری فقط در سطح فردی یا روان‌شناختی معنا ندارد؛ بلکه در سطح فرهنگی نیز جایگاه مهمی دارد.
هر جامعه‌ای برای ادامه حیات خود نیازمند بازتولید ارزش‌های فرهنگی، معنوی و اخلاقی است و رسانه‌ها در این فرآیند نقش تعیین‌کننده دارند.
رسانه‌هایی که روایت‌های ملی، دینی و فرهنگی را بازتاب می‌دهند، در حقیقت بذرهای تاب‌آوری فرهنگی را در جامعه می‌کارند.
برای مثال، داستان‌های قهرمانان ملی یا آموزه‌های اخلاقی بزرگان دینی، وقتی از طریق رسانه به نسل جوان منتقل می‌شود، الگویی برای ایستادگی در برابر سختی‌ها ارائه می‌دهد.
در این میان، ارزش‌های معنوی همچون امید به آینده، اعتماد به خدا، همبستگی و نوع‌دوستی می‌توانند در قالب فیلم، سریال، برنامه‌های مستند و حتی شبکه‌های اجتماعی بازتولید شوند و تاب‌آوری فرهنگی را تقویت کنند.
با گسترش رسانه‌های نوین دیجیتال، شیوه‌های انتقال ارزش‌های اخلاقی و معنوی نیز دگرگون شده است.
امروز شبکه‌های اجتماعی، پادکست‌ها، ویدئوهای کوتاه و پلتفرم‌های تعاملی تبدیل به ابزاری کارآمد برای ترویج تاب‌آوری و معنویت شده‌اند.
این رسانه‌های نوین می‌توانند با زبان ساده‌تر، تصویر جذاب‌تر و دسترسی سریع‌تر، پیام‌های اخلاقی و معنوی را به نسل جوان منتقل کنند.
وقتی یک جوان با ویدئوی الهام‌بخش در فضای مجازی مواجه می‌شود که درباره امید، شجاعت یا اخلاق سخن می‌گوید، ناخودآگاه قدرت روانی او برای مقابله با سختی‌ها افزایش می‌یابد.
در اینجا، تاب‌آوری نه به صورت مفهومی انتزاعی، بلکه به‌عنوان یک تجربه عینی و ملموس در زندگی روزمره بازتاب پیدا می‌کند.
رسانه‌های نوین فرصتی استثنایی برای بازتعریف معنویت و اخلاق در دنیای معاصر هستند و اگر به‌درستی مدیریت شوند، می‌توانند نسلی تاب‌آور و متکی بر ارزش‌های والای انسانی پرورش دهند.
با وجود ظرفیت‌های مثبت، رسانه‌ها در زمینه تقویت تاب‌آوری بر اساس ارزش‌های اخلاقی و معنوی با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند.
گسترش اخبار جعلی، جریان‌های اطلاعاتی ناسالم، ترویج مصرف‌گرایی افراطی، خشونت و بی‌اخلاقی در بخشی از رسانه‌های داخلی و خارجی، می‌تواند به تضعیف تاب‌آوری فردی و اجتماعی منجر شود.
وقتی رسانه‌ها به جای ترویج حقیقت، به بزرگ‌نمایی مشکلات یا بی‌ارزش جلوه دادن اصول اخلاقی بپردازند، جامعه دچار نوعی فرسایش روانی می‌شود.
این مسئله ضرورت توجه به سواد رسانه‌ای را برجسته می‌سازد. آموزش مخاطبان برای تشخیص پیام‌های اخلاقی و معنوی سالم از پیام‌های آسیب‌زا، یکی از راهکارهای اصلی مقابله با این چالش است.
بنابراین، هم تولیدکنندگان محتوا و هم مصرف‌کنندگان رسانه باید مسئولانه عمل کنند تا تاب‌آوری اخلاقی و معنوی در جامعه تقویت شود.
عفت حیدری فرهنگ یار تاب آوری و نویسنده رسانه تاب آوری در پایان آورده است آینده‌ای روشن در گرو رسانه‌هایی است که در خدمت تاب‌آوری، معنویت و اخلاق قرار گیرند.
ارتباط مستقیم تاب‌آوری با ارزش‌های معنوی و اخلاقی در سایه رسانه‌ها حقیقتی انکارناپذیر است.
رسانه‌ها قادرند با بازتاب آموزه‌های اخلاقی و معنوی، زمینه‌ای برای ارتقای تاب‌آوری فردی، اجتماعی و فرهنگی فراهم آورند.
در دنیای پرچالش امروز، رسانه‌ای موفق است که علاوه بر اطلاع‌رسانی دقیق، به انسان‌ها امید بدهد، اعتماد اجتماعی را تقویت کند و ارزش‌های اخلاقی را پاس دارد.
چشم‌انداز آینده رسانه‌ها، باید بر هم‌افزایی بین تاب‌آوری و معنویت استوار باشد؛ یعنی رسانه‌ها در کنار سرگرم‌سازی و خبررسانی، رسالت خود را در بازآفرینی ارزش‌های اخلاقی و معنوی ایفا کنند.
این نگاه نه تنها ضامن سلامت روانی جامعه است، بلکه سرمایه‌ای پایدار برای توسعه فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌رود.آینده‌ای روشن در گرو رسانه‌هایی است که در خدمت تاب‌آوری، معنویت و اخلاق قرار گیرند.
۱۰ بازدید
۱ امتیاز
۰ نظر
هنوز هیچ نظری ثبت نشده است !
