تاب آوری محله محور به معنای ظرفیت و توانمندی یک محله و جامعه محلی برای مقابله، سازگاری و بازسازی پس از مواجهه با بحرانها و تهدیدات مختلف است.

خاطره اکبری

تاب آوری محله محور شامل فرآیندی پویا و چندبعدی است که ابعاد انسانی، اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و محیطی را به صورت همافزا به کار میگیرد تا محله بتواند از تهدیدها عبور کرده و حتی رشد و تحول یابد.

نقش همیاران سلامت در تاب آوری محله محور بسیار مهم است، چرا که این افراد با تمرکز بر سلامت روان و کاهش ریسکهای روانی-اجتماعی ساکنان، مقاومت جامعه را افزایش میدهند.
همیاران سلامت با آموزش مهارتهای مقابله با استرس، شناسایی علائم بیماریهای روانی و ایجاد شبکههای حمایت اجتماعی، میتوانند آسیبپذیری روانی افراد را کاهش دهند و ظرفیت تاب آوری فردی و جمعی را در محله تقویت کنند. با افزایش تاب آوری روانی، جامعه محلی توان بیشتری برای مدیریت بحرانها و فشارهای اجتماعی خواهد داشت.

از منظر اجتماعی، همیاران سلامت نقش زنجیرههای ارتباطی و حمایت متقابل را در محله تقویت میکنند. آنها با ایجاد ارتباط بین افراد، تربیت مربیان محلی و برگزاری کارگاههای آموزشی، به افزایش مشارکت فعال و افزایش حس تعلق به جامعه کمک میکنند. این شبکههای اجتماعی قوی در برابر بحرانها باعث میشود مردم محله بتوانند به صورت جمعی پاسخگو باشند و آسیبها را کاهش دهند. برای نمونه، همیاران سلامت با تشکیل گروههای حمایتی و خطوط مشاوره، شکاف بین جامعه و خدمات روانشناختی را برطرف میکنند.

از بعد اقتصادی، یکی از وظایف همیاران سلامت آموزش و توانمندسازی افراد به منظور کاهش اثرات منفی اقتصادی بحرانهاست. آنها با ارتقای مهارتهای زندگی و ایجاد فرصتهای آموزشی، توان اقتصادی محله را مقاومتر میسازند. بهبود تاب آوری اقتصادی به معنی حفظ و توسعه منابع محلی و کاهش آسیب به کسبوکارهای کوچک و خانوادهها در هنگام بحران است. همیاران سلامت نقش مهمی در حفظ پایداری و امنیت روانی-اقتصادی افراد ایفا میکنند که این خود بخشی از تاب آوری محله محور است.

نقش همیاران سلامت در بعد فیزیکی و محیطی تاب آوری محله محور نیز با ایجاد فضاهای سلامت محور و حمایت از افراد آسیب پذیر متمایز میشود. آنها با همکاری سایر نهادها، مراکز حمایتی و فضاهای امن را برای افراد در موقعیتهای بحران روانی فراهم میآورند. این فضاهای حمایتی باعث حفظ سلامت جسمی و روانی ساکنان شده و تاب آوری کلی محله را بالا میبرد. در نتیجه، همیاران سلامت به بخشی از فرآیند توسعه زیرساختهای انسانی و اجتماعی در محله تبدیل میشوند.

همیاران سلامت به افزایش آموزش و آگاهی در محله کمک میکنند که این خود پایه و اساس تاب آوری محله محور است. آموزشهایی که توسط این همیاران ارائه میشود شامل مهارتهای مقابله با بحران، مدیریت استرس و تقویت نگرشهای مثبت اجتماعی است. این آموزشها باعث تقویت همبستگی اجتماعی، افزایش حس مسئولیتپذیری و مشارکت داوطلبانه در برنامههای اجتماعی میشوند. همه این عوامل دست به دست هم میدهند تا محله توانمندتر، مقاومتر و پایدارتر شود.

نقش همیاران سلامت در تاب آوری محله محور عبارت است از تقویت سلامت روان و اجتماعی، ایجاد شبکه های حمایتی و مشارکتی، آموزش مهارتهای مقابله ای، و توسعه زیرساخت های انسانی که در مجموع به افزایش ظرفیت مقابله، تطبیق و بازسازی پایدار محله در برابر بحرانهای مختلف منجر میشود. این نقشها، همیاران سلامت را به بازیگران کلیدی در فرآیند تاب آوری محله محور تبدیل کرده است.