تاب آوری رسانه: مفهوم،
اهمیت و راهکارهای تقویت آن 
در عصر حاضر، رسانه ها به عنوان یکی از ارکان اصلی ارتباطات و اطلاعرسانی، نقش بی بدیلی در شکل دهی به افکار عمومی و مدیریت بحرانها ایفا میکنند.
تاب آوری رسانه به معنای توانایی سیستمهای رسانهای در حفظ عملکرد، تطبیق پذیری و بازیابی پس از مواجهه با چالشهایی مانند تغییرات فناوری، فشارهای سیاسی، بحرانهای اقتصادی یا حملات سایبری است.
این مفهوم به بقای سازمانهای رسانه ای مربوط میشود و بر کیفیت دسترسی شهروندان به اطلاعات معتبر و شفاف نیز تأثیر مستقیم دارد.
در شرایطی که جهان با پدیده هایی مانند گسترش اخبار جعلی، تحریم های بین المللی و محدودیت های دسترسی به اطلاعات روبه روست، تقویت تاب آوری رسانه به یک ضرورت تبدیل شده است.


مؤلفه های کلیدی تاب آوری رسانه 
تاب آوری رسانه بر چند پایه اصلی استوار است:
تنوع منابع درآمدی،
استقلال در محتوی،
امنیت سایبری و آمادگی برای بحران.

برای مثال، رسانه هایی که تنها به تبلیغات متکی هستند، در صورت وقوع بحرانهای اقتصادی بهسرعت آسیب پذیر میشوند.
از سوی دیگر، رسانه های دارای زیرساخت های فناورانه قوی، بهتر میتوانند در برابر حملات هکری مقاومت کنند.
  تدوین سیاستهای شفاف برای مقابله با فشارهای سیاسی و حفظ استقلال محتوایی، از جمله راهکارهایی است که تاب آوری سازمانهای رسانه ای را افزایش میدهد.
آموزش نیروی انسانی و ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر نوآوری نیز از عوامل مؤثر در این زمینه محسوب میشوند.

چالشهای پیشروی تاب آوری رسانه در جهان امروز 
افزایش روزافزون اخبار جعلی (Fake News) و  دستکاری اطلاعات ، یکی از بزرگترین تهدیدها برای تاب آوری رسانه است.

این پدیده اعتماد عمومی را تضعیف میکند و هزینه های اقتصادی و اجتماعی سنگینی را به جامعه تحمیل مینماید.
علاوه بر این،تحریم های بین المللی علیه برخی کشورها، دسترسی رسانه های محلی به فناوری های پیشرفته و منابع مالی را محدود کرده است.
این عوامل در کنار هم، تاب آوری رسانه را در معرض خطر قرار میدهند و لزوم اتخاذ راهبردهای هوشمندانه را پررنگتر میکنند.

راهکارهای عملی برای تقویت تاب آوری رسانه 
برای افزایش تاب آوری رسانه، نخست باید زیرساخت های فنی مقاوم سازی شوند.
اول استفاده از سیستمهای ابری (Cloud)، بکارگیری فناوریهای رمزنگاری و آموزش کارکنان در زمینه امنیت سایبری است.
دوم، تنوع بخشی به مدلهای درآمدی مانند اشتراکهای مردمی، حمایتهای مؤسساتی یا تولید محتوای اختصاصی میتواند وابستگی به یک منبع را کاهش دهد.
سوم، همکاری های بین المللی میان رسانه ها برای مقابله با اخبار جعلی و اشتراک گذاری منابع، تاب آوری جمعی را تقویت میکند.
چهارم، تدوین  چارچوبهای قانونی حمایتگر از آزادی بیان و استقلال رسانه ها، نقش کلیدی در این فرآیند دارد.

سرمایه گذاری بر سواد رسانه ای جامعه بعنوان یک راهکار بلندمدت، موجب کاهش تأثیر اخبار کذب و افزایش تقاضا برای محتوای معتبر میشود.

آینده تاب آوری رسانه و نقش ذینفعان
تاب آوری رسانه تنها با تلاش یکجانبه سازمانهای رسانه ای محقق نمیشود؛ دولتها، بخش خصوصی، نهادهای مدنی و حتی مخاطبان در این مسیر مسئولیت دارند.
دولتها با تصویب قوانین شفاف و حمایت از رسانه های مستقل، بخش خصوصی با سرمایه گذاری در فناوریهای نوین و جامعه مدنی با نظارت بر عملکرد رسانهها میتوانند به تقویت این تاب آوری کمک کنند.
در آینده، همگرایی بین  هوش مصنوعی و روزنامه نگاری (مانند استفاده از AI برای شناسایی اخبار جعلی) و توسعه پلتفرمهای غیرمتمرکز، تحولات بزرگی در این حوزه ایجاد خواهد کرد.
در چنین شرایطی، تاب آوری رسانه نه فقط به عنوان یک استراتژی بقا، بلکه به مثابه ابزاری برای تحقق دموکراسی و عدالت اطلاعاتی مورد توجه قرار خواهد گرفت.

زهرا نیازاده نویسنده کتاب مسیر تاب آوری در خاتمه کلام آورده است با توجه به تحولات سریع فناوری و پیچیدگی های سیاسی-اجتماعی جهان معاصر، تاب آوری رسانه به یک شاخص کلیدی برای سنجش سلامت نظامهای ارتباطی تبدیل شده است.
سرمایه گذاری در این حوزه، تضمین کننده آیندهای است که در آن رسانه ها نه تنها به حیات خود ادامه میدهند، بلکه بعنوان نگهبانان دموکراسی عمل میکنند.