تاب آوری کارگران و عدالت اجتماعی
عدالت اجتماعی یکی از پایه‌های اصلی تاب آوری کارگران است

عدالت اجتماعی به عنوان چرخه‌ای از حقوق و فرصت‌های متساوی برای تمامی افراد، تأثیر عمیقی بر تاب‌آوری کارگران دارد؛ زیرا زمانی که کارگران در محیطی عادلانه و بدون تبعیض قرار داشته باشند، احساس امنیت روانی و جسمی می‌کنند و این اعتماد به نفس سبب می‌شود تا در مواجهه با چالش‌های شغلی یا شخصی، مقاومت بیشتری نشان دهند.

دسترسی به دستمزد عادلانه، فرصت‌های شغلی برابر، مراقبت‌های بهداشتی مناسب و حمایت قانونی در برابر سوءاستفاده، شرایطی را فراهم می‌کند که کارگران را از بارهای نامتعارف مالی و اجتماعی کاهش داده و به آنها اجازه می‌دهد تا انرژی خود را صرف رشد مهارت‌ها و سازگاری با تغییرات بازار کار کنند.

وقتی کارگران احساس کنند که به‌عنوان اعضایی ارزشمند از جامعه شناخته می‌شوند و حقوق آن‌ها رعایت می‌شود، تمایل بیشتری به مقابله با چالش‌های شغلی دارند.

دکتر محمدرضا مقدسی یاد آور میشود این عدالت شامل دستمزد منصفانه، فرصت‌های صعود شغلی مساوی، و دسترسی به آموزش‌های لازم است.

وجود سیاست‌هایی که از تبعیض و سوءاستفاده جلوگیری کنند،

نقش کلیدی در کاهش استرس و افزایش تعهد کارگران دارد.

برای مثال، شرکت‌هایی که سیستم‌های شفاف ارزیابی عملکرد دارند و بر اساس آن پاداش یا ترفیع می‌دهند، محیطی عادلانه‌تر ایجاد می‌کنند که به تقویت تاب آوری کارگران کمک می‌کند.

ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مناسب به‌عنوان بخشی از عدالت اجتماعی، سلامت کلی کارکنان را ارتقا داده و از خستگی شدید جلوگیری می‌کند.

حضور قوانین کاری که حقوق کارگران را در برابر بی‌عدالتی تضمین کند، این گروه را قادر می‌سازد تا با اعتماد به نفس بیشتری در برابر فشارهای شغلی مقاومت کنند.

تاب آوری کارگران و حمایت سازمانی

حمایت سازمانی به عنوان ستون فقرات تاب آوری کارگران عمل می‌کند، زیرا محیط کاری حمایتگر احساس امنیت و حمایت را در کارکنان ایجاد می‌کند.

زمانی که مدیران از کارگران حمایت مالی، معنوی و آموزشی لازم را فراهم کنند، کارکنان انگیزه بیشتری برای غلبه بر مشکلات پیدا می‌کنند.

این حمایت می‌تواند شامل برنامه‌های آموزش مداوم، ارائه ابزارهای مناسب برای انجام کار، و وجود کانال‌های ارتباطی شفاف باشد.

شناختن تلاش‌های کارگران از طریق تقدیر عمومی یا پاداش‌های مادی، ارزش‌گذاری بر آن‌ها را نشان داده و اعتماد به نفس شان را افزایش می‌دهد.

سازمان‌هایی که برنامه‌های حمایتی خانواده‌محور دارند، مانند مرخصی‌های پدری/مادری یا خدمات مشاوره‌ای رایگان، به کارگران کمک می‌کنند تا تعادل بهتری بین کار و زندگی شخصی برقرار کنند.

این عوامل باعث کاهش استرس و افزایش انعطاف‌پذیری ذهنی می‌شوند که در نهایت منجر به تاب آوری بالاتر در برابر بحران‌ها می‌گردد.

تاب آوری کارگران و سلامت روان
سلامت روان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تاب آوری کارگران است،

چرا که سلامت ذهنی قوی به فرد کمک می‌کند تا با موقعیت‌های استرس‌زا به‌صورت سازنده برخورد کند. کارگرانی که از سطح بالایی از رضایت شغلی و خوش‌بینی برخوردار هستند، قادرند تا چالش‌های کاری را به عنوان فرصت‌های رشد درک کنند.

سازمان‌ها می‌توانند با ارائه خدمات مشاوره حرفه‌ای، برنامه‌های مدیریت استرس، و فضایی امن برای بیان نگرانی‌ها، به بهبود سلامت روان کارگران کمک کنند.

کاهش ساعت کاری غیرمعمول و جلوگیری از فشارهای روانی ناشی از هراسمندی از اشتباه، نقش مهمی در پیشگیری از اختلالات اضطرابی و افسردگی دارد.
کارگرانی که از حمایت روانی مناسب برخوردار هستند، تمایل کمتری به ارتکاب به خطاهای انسانی دارند و انگیزه بیشتری برای مشارکت در فعالیت‌های گروهی نشان می‌دهند.
در نتیجه، سرمایه‌گذاری در سلامت روان کارکنان، نه تنها به تقویت تاب آوری آن‌ها کمک می‌کند، بلکه بهره‌وری کلی سازمان را نیز افزایش می‌دهد.

تاب آوری کارگران و فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی یکی از تهدیدهای جدی برای تاب آوری کارگران است که اگر مدیریت نشود، می‌تواند منجر به خروج نیروهای متخصص و کاهش کیفیت کار شود.

این فرسودگی اغلب ناشی از بار کاری بیش از حد، ناامنی شغلی، یا عدم توانایی در کنترل شرایط کار است. کارگرانی که روزانه با فشارهای شدید مواجه می‌شوند، به مرور احساس خستگی ذهنی و از دست دادن علاقه به کار می‌کنند، که این امر توانایی آن‌ها را برای مقابله با تغییرات محدود می‌کند.

برای مقابله با این چالش، سازمان‌ها باید برنامه‌هایی برای ارزیابی سطح فرسودگی کارکنان داشته باشند و اقدامات پیشگیرانه مانند تعیین حداقل مرخصی‌های اجباری، یا تغییر در ساختار کاری را اجرا کنند.

فراهم کردن فرصت‌هایی برای شرکت در تصمیم‌گیری‌های سازمانی، احساس مالکیت در کارگران ایجاد کرده و از احساس بی‌کفایتی جلوگیری می‌کند.

توجه به نشانه‌های فرسودگی و پاسخگویی به موقع به آن، می‌تواند از تضعیف تاب آوری کارگران جلوگیری کند.

تاب آوری کارگران ترکیبی از عوامل اجتماعی و سازمانی است و نتیجه تعامل پیچیده بین عوامل اجتماعی، سازمانی، روانی و شغلی است.

این توانایی نه تنها به فردیت کارگران بستگی دارد، بلکه تحت تأثیر ساختارهای حمایتی محیط کار و جامعه قرار می‌گیرد.

سازمان‌هایی که سیاست‌های عادلانه، برنامه‌های حمایتی قوی، و محیطی سالم روانی را ترکیب می‌کنند، موفق‌تر هستند تا کارگران خود را در برابر تغییرات غیرمنتظره آماده کنند.

مدیران باید به دنبال ایجاد فرهنگی باشند که در آن کارگران احساس مسئولیت‌پذیری و همبستگی کنند، زیرا این امر به تقویت روحیه گروهی و توانایی مقابله با بحران کمک می‌کند.

سرمایه‌گذاری در تاب آوری کارگران بهباشی آنان را منجر خواهد شد و به بهبود رفاه فردی آن‌ها منجر می‌شود.

سرمایه‌گذاری در تاب آوری کارگران پایداری و رقابت‌پذیری سازمان را در بلندمدت تضمین می‌کند.

در پایان کلام یاد آور میشود همکاری بین دولت، کارفرمایان، و خود کارگران ضروری است تا شرایطی ایجاد شود که در آن تاب آوری به عنوان یک سرمایه اجتماعی و اقتصادی قوی مورد توجه قرار گیرد.

بقلم دکتر محمدرضا مقدسی مدیر وموسس خانه تاب آوری