پیشگیری از اعتیاد و نقش بهزیستی موضوعی است که اهمیت فوق‌العاده‌ای در سلامت روانی و اجتماعی جامعه دارد.
اعتیاد یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های اجتماعی است که سلامت فردی، خانوادگی و اجتماعی را تهدید می‌کند.
پیشگیری از اعتیاد به عنوان روشی کلیدی برای کاهش آمار مصرف مواد مخدر و بهبود کیفیت زندگی افراد عمل می‌کند.
سازمان بهزیستی کشور به عنوان نهادی مسئول در حوزه حمایت اجتماعی و بهبود وضعیت اقشار آسیب‌پذیر، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از اعتیاد ایفا می‌کند.
فعالیت‌های پیشگیرانه این سازمان بر پایه آموزش، آگاهی‌رسانی، حمایت روانی و اجتماعی و ارائه خدمات تخصصی بنا شده که به کاهش گرایش به مواد مخدر کمک شایانی می‌کند.

یکی از مهم‌ترین رویکردهای بهزیستی در پیشگیری از اعتیاد، توانمندسازی افراد و گروه‌های مختلف جامعه است.
این توانمندسازی شامل آموزش مهارت‌های زندگی، تقویت عزت نفس و ارتقای آگاهی پیرامون خطرات مصرف مواد مخدر می‌شود.
این سازمان با برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مدارس، مساجد، مراکز فرهنگی و اجتماعی سعی دارد مخاطبان را با پیامدهای مخرب اعتیاد آشنا کرده و راهکارهای مقابله با فشارهای اجتماعی را به آنها بیاموزد.
علاوه بر این، ایجاد محیط سالم و حمایت‌کننده خانواده‌ها از طریق مشاوره و آموزش نقش مهمی در کاهش ریسک اعتیاد دارد که بهزیستی در این زمینه نیز فعال است.

سازمان بهزیستی همچنین با برنامه‌ریزی و اجرای کمپین‌های اطلاع‌رسانی نقش کلیدی در فرهنگ‌سازی جامعه پیرامون اعتیاد ایفا می‌کند.
اطلاع‌رسانی صحیح درباره نشانه‌ها، عوارض جسمی و روانی، و پیامدهای اجتماعی اعتیاد به کاهش مصرف مواد کمک می‌کند.
رسانه‌های جمعی، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ابزارهای موثر بهزیستی برای رسیدن به این هدف هستند. استفاده از پیام‌های ساده، داستان‌های واقعی و مصاحبه با متخصصان باعث می‌شود پیام‌های پیشگیری به صورت گسترده‌تر و موثرتر به مخاطبان برسد و نگرش مثبت به زندگی سالم و دوری از اعتیاد تقویت شود.

نقش خانواده‌ها در فرایند پیشگیری از اعتیاد نیز بی‌نظیر است.
بهزیستی با آموزش والدین درباره شیوه‌های فرزندپروری صحیح، نحوه شناسایی رفتارهای پرخطر و تقویت مهارت‌های ارتباطی، خانواده‌ها را در پیشگیری از اعتیاد توانمند می‌سازد.

ارتباط مستمر و حمایت روانی از نوجوانان و جوانان، شناخت مشکلات عاطفی و روانی، و ارائه راهنمایی در مواقع بحرانی اقداماتی هستند که بهزیستی از طریق مراکز تخصصی ارائه می‌دهد. این رویکردها به ایجاد محیط امن و حمایت‌گر در خانواده کمک می‌کند که به طور قابل توجهی در کاهش احتمال گرایش به مصرف مواد موثر است.

از دیگر فعالیت‌های مهم بهزیستی در پیشگیری از اعتیاد، همکاری با نهادهای مختلف فرهنگی، آموزشی و امنیتی است.
این سازمان بهزیستی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها، نیروی انتظامی و سازمان‌های مردم‌نهاد، برنامه‌های مشترک پیشگیری را اجرا می‌کند.
این همکاری‌های بین‌بخشی باعث می‌شود اقدامات پیشگیرانه در سطح گسترده‌تری انجام شود و تحت پوشش کامل‌تری از جمعیت جامعه قرار گیرد.
بهزیستی همچنین با بهره‌گیری از داده‌های آماری و پژوهش‌های علمی، سیاست‌ها و برنامه‌های پیشگیری خود را به روز و اثربخش نگه می‌دارد.

یکی از جنبه‌های قابل توجه پیشگیری از اعتیاد، توجه به گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان کار، زنان در معرض خطر و بیماران روانی است.
بهزیستی با ایجاد مراکز حمایتی و ارائه خدمات تخصصی به این گروه‌ها، از بروز اعتیاد در آنها پیشگیری می‌کند.
خدمات مشاوره روانشناسی، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و فراهم کردن فرصت‌های اشتغال و آموزش، این افراد را در برابر فقر و محرومیت که یکی از عوامل زمینه‌ساز اعتیاد است، محافظت می‌کند. این اقدام‌ها بهزیستی را به یک ستون مهم در نظام پیشگیری اعتیاد تبدیل کرده است.

بهزیستی علاوه بر اقدامات پیشگیرانه، نقش حمایتی و بازتوانی افراد معتاد را نیز دنبال می‌کند.
این سازمان با ارائه خدمات درمانی، مشاوره و حمایت‌های روانی پس از ترک اعتیاد، از بازگشت مجدد به مصرف جلوگیری می‌کند.
ایجاد مراکز ترک اعتیاد و برنامه‌های توان‌بخشی اجتماعی باعث می‌شود فرد معتاد به زندگی سالم بازگردد و مهارت‌های لازم برای مقابله با چالش‌های اجتماعی را کسب کند.
این رویکرد جامع، پیشگیری از اعتیاد را نه تنها در سطح شروع مصرف بلکه در مراحل بعدی هم پوشش می‌دهد.

استفاده از نیروی جوانان و داوطلبان یکی دیگر از روش‌های بهزیستی در پیشگیری است.
سازمان بهزیستی با جذب و آموزش جوانان توانمند به عنوان سفیران سلامت، فرهنگ‌سازی و انتقال پیام‌های پیشگیری را در بین همسالان تقویت می‌کند.
این جوانان با بهره‌گیری از ارتباط دوستانه و زبانی ساده، تاثیر قابل توجهی در کاهش گرایش به مواد مخدر دارند. همچنین این فعالیت‌ها باعث افزایش حس مسئولیت اجتماعی و تعلق به جمعیت می‌شود که خود نوعی عامل مقاومتی در برابر اعتیاد است.

بهزیستی نقش مهمی در ارتقای شیوه‌های نوین آموزشی و درمانی پیشگیری دارد.
این سازمان با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند آموزش الکترونیکی، بازی‌های تعاملی و اپلیکیشن‌های موبایل تلاش می‌کند آموزش و اطلاع‌رسانی را به شیوه‌ای جذاب و اثرگذار ارائه دهد. استفاده از این ابزارها به ویژه در گروه‌های جوانان و نوجوانان که بیشترین خطر پذیرش اعتیاد را دارند، بسیار موثر است. بهزیستی با حمایت و توسعه چنین روش‌هایی به روز بودن برنامه‌های پیشگیری خود را تضمین می‌کند.

پیشگیری از اعتیاد بدون حضور و حمایت سازمان بهزیستی به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
بهزیستی به عنوان نهادی با تجربه و تخصص در حمایت‌های اجتماعی، توانسته است با برنامه‌های جامع و به روز نقش موثر و مثبتی در کاهش معضل اعتیاد در جامعه ایفا کند.
استمرار این تلاش‌ها و افزایش همکاری‌های بین‌بخشی می‌تواند زمینه‌ساز جامعه‌ای سالم‌تر، با کیفیت زندگی بهتر و کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد باشد.
اهمیت توجه به پیشگیری به معنای سرمایه‌گذاری بر سلامت آینده نسل‌های کشور است که بهزیستی در این مسیر پیشگام است.